Kaşmir dünyanın ən ucqar, soyuq və qısır Asiya düzənliklərindən - Himalay dağlarının şimal yamaclarından yaranır və Monqolustan liderləri Xubilay Xan və Çingizin hökm sürdüyü 11-13-cü əsrlər arasında Çin çobanları ilə Daxili Monqolustan və Çinin şimal əyalətlərinə köç edib. Xan öz Asiya imperiyalarını qurdu. O dövrdə kaşmir yavaş-yavaş Qərblə ticarət yoluna girdi, lakin hələ də çox nadir idi.Qərb tarixi qeydlərində az rast gəlinir.
Mesopotamiyada arxeologiya eramızdan əvvəl 2300-cü ildə yun qırxmaq üçün istifadə edilən alətlər tapdı və kaşmir parça Suriyada eramızdan əvvəl 200-cü ildə tapıldı, lakin 16-cı əsrdən əvvəl kaşmir haqqında yazılı qeydlər mövcud deyildi.Lakin kaşmirlə bağlı bir neçə əfsanə var ki, onlardan ən məşhuru Əhd sandığının (Musanın İncildə On Əmri qoyduğu qutu) astarının kaşmirdən olmasıdır;kaşmirin bir vaxtlar qədim Romada Roma imperiyasının zadəganlarının sevgisi səbəbindən istifadə edildiyi deyilir.“Kumaşların Kralı” kimi tanınır.
Ölkəmizin Tan sülaləsində keçinin zərif və yumşaq “daxili yunundan” (məxmərdən) toxunmuş kaşmir yun parça “məxməri qəhvəyi” adlanır ki, bu da yüngül və isti, insanlar tərəfindən dərindən sevilir.Min sülaləsinin “Cənnət xarici əşyaları” kitabında kaşmir parça istehsal üsulu da təsvir edilmişdir: barmaqlarla “məxməri çəkmək”, sonra “ipi uzatmaq və qəhvəyi məxmər toxumaq”.
Hindistanın məşhur Kəşmir bölgəsindəki Kəşmir çiyinlərinə görə kaşmir ilk dəfə Qərb dünyasında diqqəti cəlb etdi.Kaşmirin ingiliscə adı da bu dövrdə birbaşa CASHMERE adlanırdı və bu günə qədər istifadə olunur.
15-ci əsrdə Kəşmir şəhəri incəsənət və mədəniyyətin güclü təbliği ilə tanınan Monqol imperatoru Zanul Abidir tərəfindən idarə olunurdu.Ən böyük sənətkarları və materialları bir araya gətirməyə həvəsli olan Abidir Tibetdən gətirilən kaşmirdən istifadə edərək sənətkarları və mahir Türküstan toxucularını onun üçün çiyin toxumağa dəvət etdi və nəticədə ən ekstravaqant və ən yumşaq, ən isti çiyinlər yarandı.
Bu bahalı və ekstravaqant çiyinlər yalnız Kəşmir kralları və kraliçaları və bir qrup Tibet rahibləri oturub meditasiya edərkən soyuqdan qorunmaq üçün qorunur.Bu dini qrupda “istiliyə doğru getmək” ifadəsi xüsusi olaraq meditasiya və duadan əvvəl hazırlıq ritualına istinad etmək üçün istifadə olunur.
Asiyada bu məşhur çiyin Kəşmirin ən böyük ixracatı və yerli toxucuların milli qürurudur.Belə bir çiyin düzəltmək uzun və zəhmətli bir prosesdir, Kəşmirli ailəni bütün qışı məşğul saxlamaq üçün kifayətdir.Onlar Tibetdəki çobanlardan xam yun gətirdilər, sonra qaba yunları, qumları və tikanları əllə götürdülər və çiyinləri əyirməyə, rəngləməyə və mürəkkəb dizaynlarla toxunmağa başladılar.Bir dəfə toxunan bir adət var ki, çiyinlər toy günü gəlinə qiymətli hədiyyə kimi verilir.Adətə görə, misilsiz incəlik və gözəlliyin şahidi olmaq üçün belə çiyinlər toy üzükləri vasitəsilə taxılaraq uğurlar gətirəcək.
Göndərmə vaxtı: 26 iyun 2023-cü il
